کتاب رساله سیر و سلوک درباره چیست؟


رساله سیر و سلوک اثر ارزشمند منسوب به سید محمد مهدی طباطبایی معروف به سیدبحرالعلوم و در موضوع اخلاق و سیر و سلوک است. در این‌ رساله‌، علاوه‌ بر شرح‌ حال‌ مرحوم‌ علاّمۀ بحرالعلوم‌ و صحّت‌ انتساب‌ این‌ رساله‌ به‌ ایشان، حقیقت‌ و مقصد سلوک‌ إلی‌ الله، کیفیّت‌ و آثار سلوک‌ إلی‌ الله، و طریق‌ ذکر علاّمۀ بحرالعلوم‌ با شرحی‌ تفصیلی‌ از حضرت‌ علاّمه‌ آیه‌ الله‌ قدّس‌ سرّه‌ بیان‌ شده است.

رساله سیر سلوک کتابی با موضوع سیر و سلوک منتسب به سید محمدمهدی بحرالعلوم (درگذشت ۱۲۱۲ق) است. سید محمدحسین تهرانی (درگذشت ۱۴۱۶ق)، عالم و عارف شیعه، کتاب را از سید محمدمهدی بحرالعلوم (۱۲۱۲ق-۱۱۵۵ق) می‌داند. او دو دلیل بر گفته خود دارد: یکی اینکه سید عبدالهادی شیرازی (درگذشت ۱۳۸۲ق) از فقیهان شیعه و آقابزرگ تهرانی (درگذشت ۱۳۸۹ق) کتابشناس شیعه، کتاب را جز بخش‌های انتهایی آن، نوشته بحرالعلوم می‌دانند. دیگری آنکه نسخه اصل آن، تنها در کتابخانه بحرالعلوم و نزد خاندان بحرالعلوم وجود دارد.

سید محمدحسین طباطبایی فیلسوف و مفسّر شیعه نیز، به دلیل تأیید عالمانی چون اسماعیل محلاتی (درگذشت ۱۳۴۳ق)، و نیز استادش سید علی قاضی طباطبایی (۱۳۶۶ق) از عارفان شیعه، کتاب را از بحرالعلوم می‌داند.

سید محسن امین (درگذشت ۱۳۷۱ق) شرح‌حال‌نگار شیعه، این رساله را به دلیل آنکه محتوای آن مطابق با اندیشه‌های صوفیان است، از بحرالعلوم نمی‌داند. به نظر او، از جمله مطالبی که موافق با اندیشه صوفیه است یکی در خاطر آوردن سیمای مرشد هنگام خواندن «ایاک نعبد و ایاک نستعین» و دیگری کمک‌خواهی از روحانیت و قداست ستاره عطارد در ضمن یک رباعی است. با این حال سید محمدحسین حسینی تهرانی معتقد است در هیچ جای این رساله، در خاطر آوردن سیمای مرشد هنگام گفتن «ایاک نعبد و ایاک نستعین» نیامده است. همچنین به گفته او استمداد از معنویت و قداست عطارد، سخن نسخه‌نویس است و ربطی به بحرالعلوم ندارد.

برخی از عالمان بخش‌های انتهایی این رساله را از بحرالعلوم نمی‌دانند، اما علامه طهرانی به این دلیل که سراسر متن با سبک نگارش واحدی تألیف یافته، همه متن رساله را از بحرالعلوم می‌داند.

کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول چهار فصل دارد و در آن حقیقت سلوک، منازل عالم خلوص و عوالم قبل و بعد از آن مطرح شده است. در بخش دوم کتاب نیز چگونگی سلوک به سوی خداوند به دو صورت اجمالی و تفصیلی ارائه شده است.

برای خرید کتاب صوتی رساله سیر و سلوک به این سایت مراجعه کنید.


Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *